Bóng đá đã trải qua biết bao đổi thay kể từ khi Luật bóng đá được xuất bản lần đầu vào năm 1863. Có những thay đổi mang tính cách mạng, nhưng “bàn thắng bạc” chắc chắn không thuộc nhóm ấy. Nếu “bàn thắng vàng” là một liều doping tức thời, thì “bàn thắng bạc” lại là một liều thuốc độc, cướp đi của đội bóng hy vọng mong manh nhất. Và sẽ thật thiếu sót nếu không nhắc đến CH Séc, nạn nhân trực tiếp của luật lệ “bất hạnh” này tại Euro 2004.
Hãy cùng Sacmaubongda.com ngược dòng thời gian, trở về giải đấu năm ấy để hiểu rõ hơn về “bàn thắng bạc” và sự tiếc nuối cho thế hệ vàng của bóng đá CH Séc.
“Bàn thắng bạc” – sai lầm nối tiếp sai lầm
Năm 2002, ý tưởng về “bàn thắng bạc” được đưa ra bởi IFAB, cơ quan quản lý luật bóng đá, như một hình thức mới để xác định đội chiến thắng trong một trận đấu. Theo luật này, nếu một đội dẫn trước sau 15 phút hiệp phụ đầu tiên, họ sẽ là đội chiến thắng chung cuộc.
UEFA là một trong những tổ chức ủng hộ “bàn thắng bạc” mạnh mẽ nhất, áp dụng luật này cho Champions League, UEFA Cup và sau đó là Euro 2004.
Trận chung kết UEFA Cup 2003, chứng kiến Porto đánh bại Celtic 3-2 sau hiệp phụ, là trận đấu đáng chú ý đầu tiên sử dụng luật “bàn thắng bạc”. Bàn thắng của Derlei ở phút 115 đã định đoạt trận đấu, và phần nào cho thấy luật mới: Celtic có 5 phút để gỡ hòa, cơ hội mà họ sẽ không có được nếu áp dụng luật “bàn thắng vàng”.
Tuy nhiên, kết quả của trận đấu đó đã không thử nghiệm “bàn thắng bạc” một cách toàn diện. Vì bàn thắng của Derlei đến trong 15 phút thứ hai, trận đấu thực sự diễn ra giống như hiệp phụ cổ điển.
Euro 2004 và nỗi oan thấu trời cho CH Séc
“Nạn nhân” tiêu biểu nhất của “bàn thắng bạc” chính là CH Séc, trong trận bán kết Euro 2004 với Hy Lạp. 90 phút thi đấu chính thức không có bàn thắng nào được ghi. Bước vào hiệp phụ, “bàn thắng bạc” chính thức được áp dụng.
Phút 105+1, Traianos Dellas đánh đầu tung lưới Petr Cech sau quả phạt góc của Vasilis Tsiartas, bàn thắng đưa Hy Lạp vào chung kết. Pha lập công ấy của Dellas không chỉ là một “bàn thắng bạc” đơn thuần, mà còn là dấu chấm hết cho giấc mơ vô địch của CH Séc.
Nếu như không có “bàn thắng bạc”, với 15 phút thi đấu chính thức, CH Séc hoàn toàn có thể lật ngược thế cờ, nhất là khi đội hình của họ sở hữu nhiều cầu thủ tấn công chất lượng, đặc biệt là Milan Baros, Vua phá lưới của giải đấu năm đó.
" width=
Niềm vui của Hy Lạp và nỗi buồn của CH Séc
“Bàn thắng bạc” – Nỗi thất vọng từ bản thân luật lệ
Theo IFAB, “bàn thắng bạc” là phiên bản được cải tiến của “bàn thắng vàng”, hạn chế lối chơi tiêu cực, tạo cơ hội cho đội bị dẫn trước, đồng thời giảm áp lực cho trọng tài và công tác tổ chức.
Tuy nhiên, bóng đá đã có luật hiệp phụ cổ điển, vốn không tạo ra lối chơi quá tiêu cực, không gây thêm áp lực cho trọng tài và có kết thúc rõ ràng. Luật này cũng cho đội bị dẫn trước 15 phút để “trở lại” – điều mà Milan Baros chắc chắn sẽ rất cảm kích.
Có ý kiến cho rằng, sự an toàn là yếu tố then chốt trong việc áp dụng “bàn thắng bạc”. “Mối lo ngại chính với bàn thắng vàng”, cựu trọng tài David Elleray cho biết, “là cảnh sát, giao thông, an toàn” và “mọi người không biết khi nào trận đấu sẽ kết thúc”.
Điều đó nghe có vẻ hợp lý khi so sánh “bàn thắng bạc” với “bàn thắng vàng”. Nhưng nó hoàn toàn vô lý khi xét đến yếu tố hiệp phụ cổ điển: “Bàn thắng vàng” có thể dẫn đến tiếng còi mãn cuộc vào bất kỳ thời điểm nào trong 30 phút hiệp phụ (xấu); “Bàn thắng bạc” có thể dẫn đến tiếng còi mãn cuộc vào hai thời điểm (tốt hơn); hiệp phụ cổ điển chỉ cho phép một thời điểm kết thúc có thể (tốt nhất).
Sự mỉa mai của số phận
Điều đáng nói, ngày 1/7/2004 không chỉ là ngày diễn ra “bàn thắng bạc” đáng nhớ nhất trong lịch sử, mà còn là ngày luật lệ này chính thức bị IFAB khai tử, sau chưa đầy một năm được áp dụng.
" width=
Trận chung kết UEFA Cup 2003, nơi chứng kiến “bàn thắng bạc” đầu tiên trong lịch sử
Vào ngày 28/2/2004, chưa đầy một năm sau trận đấu “bàn thắng bạc” đầu tiên, IFAB đã bỏ phiếu bãi bỏ cả “bàn thắng bạc” và “bàn thắng vàng” để quay trở lại luật hiệp phụ cổ điển, sau khi “tham khảo ý kiến của các hiệp hội trên toàn thế giới”.
“Luật mới này sẽ có hiệu lực vào ngày 1/7/2004”, Urs Linsi của FIFA cho biết. “Đối với Giải vô địch châu Âu 2004 của UEFA tại Bồ Đào Nha… rõ ràng là vì giải đấu sẽ bắt đầu trước khi Luật mới có hiệu lực, nên luật lệ của nó sẽ không thay đổi.”
Thật mỉa mai! IFAB, cơ quan quản lý luật bóng đá, đã tạo ra một luật lệ mới với những biện minh thiếu thuyết phục, sau đó tự tay “khai tử” nó. Nhưng tất cả đã quá muộn với CH Séc.
Dù kết quả có ra sao, CH Séc vẫn là nhà vô địch trong lòng người hâm mộ, bởi lẽ, họ đã không được thi đấu sòng phẳng. Còn với “bàn thắng bạc”, đó là vệt đen trong lịch sử bóng đá hiện đại.
